Od dramatycznych upadków bohaterów w "Gwiezdnych Wojnach" po slapstickowe potknięcia w "Kevinie samym w domu". Upadki w kinie potrafią dostarczyć wielu emocji. Prześledźmy najważniejsze sceny filmowe, gdzie, co widać na ekranie, upadek jest symbolem o wiele głębszych przeżyć i emocji.
Spis treści
Rola upadków w kinie
Kino to sztuka ruchu, dynamiki i emocji, które przenoszą widza w inny świat. W tym świecie nie brakuje dramatycznych momentów, w których bohaterowie często spadają z wysokości, lądują na twardym podłożu, a czasem upadają w sposób, który przechodzi do historii jako ikoniczny lub komiczny. W niektórych przypadkach te sceny są tak zapadające w pamięć, że stają się symbolem filmowym, który widzowie rozpoznają na całym świecie.
Niespodziewana pułapka
Zacznijmy od "Szklanej pułapki" (1988). W tym filmie Alan Rickman wcielił w postać Hansa Grubera, zimnego i wyrachowanego, terrorysty, który zajął wieżowiec Nakatomi Plaza. W kulminacyjnej scenie, gdy jego postać spada z budynku, reakcja Rickmana była prawdziwa i była rezultatem... niespodzianki. Reżyser, John McTiernan, postanowił puścić aktora szybciej niż ten oczekiwał, aby uchwycić jego autentyczną reakcję na upadek. Rickman został spuszczony z wysokości na specjalnym zawieszeniu, jednak został poinformowany, że spadnie po odliczeniu na „trzy”, a McTiernan kazał go puścić już na „jeden”. Rezultat? Idealne połączenie przerażenia i zaskoczenia wymalowane na twarzy aktora stało się jednym z najbardziej pamiętnych momentów w historii kina akcji.
Gwiezdna saga upadków
W sadze „Gwiezdne Wojny” upadki, zarówno dosłowne, jak i symboliczne, odgrywają kluczową rolę w narracji i rozwoju postaci. Są to momenty, które definiują bohaterów, ich moralność oraz kształtują losy galaktyki.
Najbardziej ikonicznym i tragicznym upadkiem w całej sadze jest moralny upadek Anakina Skywalkera, który z utalentowanego rycerza Jedi staje się złowrogim Darthem Vaderem. Anakin, przepełniony strachem o utratę bliskich oraz ambicją, zostaje uwiedziony przez Palpatine’a (Dartha Sidiousa). Jego powolna przemiana zaczyna się już w „Ataku Klonów” (2002), kiedy zabija Tuskenów w odwecie za śmierć swojej matki, ale całkowity upadek następuje w „Zemście Sithów” (2005). Przełomowy moment to scena, w której Anakin zabija Mistrza Jedi Mace’a Windu, oficjalnie przysięgając wierność Sidiousowi. To ostateczne zerwanie z jego wcześniejszym życiem, prowadzącym do przemiany w Dartha Vadera. Jest to symboliczny upadek moralny, który skutkuje śmiercią Anakina jako bohatera i narodzinami Vadera jako narzędzia zniszczenia.
Na planecie Mustafar następuje całkowite poddanie się Anakina Ciemnej Stronie. W brutalnej walce z Obi-Wanem Kenobim, jego dawnym mistrzem i przyjacielem, Anakin zostaje ciężko ranny. Po odcięciu nóg i ramienia, wpada na brzeg rzeki lawy, gdzie płonie, doznając potwornych obrażeń. Obi-Wan, choć zrozpaczony, pozostawia go na śmierć, widząc, że Anakin jest już nie do uratowania. Scena ta jest potężnym obrazem fizycznego i duchowego upadku, który pieczętuje jego przejście na stronę zła.
W filmie „Imperium kontratakuje” (1980) scena upadku Luke’a Skywalkera jest jednym z najbardziej dramatycznych momentów w całej sadze. W kulminacyjnej scenie na Cloud City, Luke staje twarzą w twarz z Darthem Vaderem, który ujawnia, że jest jego ojcem. Wstrząśnięty i zrozpaczony, Luke odmawia dołączenia do ciemnej strony mocy, wybierając zamiast tego desperacki krok – rzucenie się w przepaść. Choć scena jest pełna napięcia i tragizmu, upadek Luke’a nie kończy się śmiercią. Zamiast tego, spadając, wpada w głąb szybu, a następnie zostaje wypchnięty na zewnątrz, gdzie zawisa nad przepaścią. Ta chwila, pełna ryzyka i niepewności, pokazuje siłę jego woli i odwagę, a także podkreśla dramatyzm konfliktu między ojcem a synem, który na zawsze zmienił historię kina.
W kulminacyjnej scenie „Powrotu Jedi” (1983), Darth Vader dokonuje ostatecznego aktu odkupienia, gdy widzi, jak jego syn, Luke, cierpi z rąk Palpatine’a. W akcie desperacji, a także miłości do swojego syna, Vader chwyta Imperatora i zrzuca go w przepaść reaktora Gwiazdy Śmierci. Ten upadek nie tylko kończy rządy Palpatine’a, ale symbolizuje również upadek samego Vadera – z pozycji złowrogiego Lorda Sithów do zrozpaczonego ojca, który ostatecznie powraca na stronę światła. Jego czyn nie tylko ratuje Luke’a, ale także przywraca równowagę Mocy, kończąc lata tyranii i pieczętuje triumf dobra nad złem i przywrócenie równowagi w mocy.
W „Ostatnim Jedi” (2017), Snoke, złowrogi przywódca Najwyższego Porządku, doświadcza nagłego i brutalnego upadku. Kylo Ren, manipulując Mocą, zabija Snoke’a, przecinając go na pół mieczem świetlnym. Ten moment jest zaskakujący dla widzów i symbolizuje przewrotną naturę Kylo, który dąży do zniszczenia przeszłości i zdefiniowania własnej przyszłości, niezależnie od mentorów czy tradycji. Tymczasem Ruch Oporu zostaje niemal całkowicie zniszczony przez Najwyższy Porządek. Ostatnie jego resztki uciekają na pokładzie jednego statku. Jest to symboliczny upadek nadziei w galaktyce, ale jednocześnie moment, który prowadzi do odbudowy i ostatecznego zwycięstwa w „Skywalker. Odrodzenie”.
Odkupienie Kylo Rena następuje w „Skywalker. Odrodzenie” (2019), kiedy dzięki interakcji z duchem swojego ojca i miłości do Rey, Ben odrzuca Ciemną Stronę i przyczynia się do ostatecznego pokonania Palpatine’a, który powrócił by znowu siać terror w Galaktyce. Jego symboliczny upadek i ponowne narodziny jako Ben Solo są paralelą do historii jego dziadka, ale z bardziej pozytywnym zakończeniem.
Te upadki, zarówno fizyczne, jak i moralne, kształtują losy bohaterów i galaktyki, tworząc epicką opowieść o walce dobra ze złem, odkupieniu i poświęceniu. Każdy z tych momentów jest nie tylko spektakularny wizualnie, ale także głęboko znaczący w kontekście historii i przesłania „Gwiezdnych Wojen”.
Zbiry same w domu Kevina
Seria upadków z filmów „Kevin sam w domu” (1990) i „Kevin sam w Nowym Jorku” (1992) stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i komicznych elementów tych świątecznych klasyków. W obu filmach, główny bohater Kevin McCallister, grany przez Macaulaya Culkina, zastawia sprytne i złośliwe pułapki na dwóch niezbyt rozgarniętych złodziei, Harry'ego i Marva, granych przez Joe Pesciego i Daniela Sterna. Upadki, potknięcia i bolesne lądowania, które im się przydarzają, stały się synonimem slapstickowego humoru, który przyciąga widzów każdego roku.
W pierwszym filmie „Kevin sam w domu”, seria upadków zaczyna się, gdy Harry i Marv próbują włamać się do domu McCallisterów. Kevin, zostawiony sam na święta, broni domu jak twierdzy, za pomocą kreatywnych i czasem brutalnych pułapek. W jednej z najsłynniejszych scen, Marv, wchodząc po schodach do piwnicy, poślizguje się na lodzie, upadając z impetem na plecy. Harry z kolei pada ofiarą rozgrzanej do czerwoności klamki i w wyniku poślizgnięcia się na oblodzonych schodach spada, lądując z hukiem na ziemi. Każdy z tych upadków, przedstawiony z przesadnym realizmem, wywołuje salwy śmiechu u widzów, mimo że bohaterowie doznają w nich niewiarygodnych obrażeń.
W „Kevin sam w Nowym Jorku” (1992) seria upadków jest równie spektakularna i nie mniej bolesna. Tym razem Kevin, przypadkowo trafiający do Nowego Jorku, ponownie stawia czoła Harry'emu i Marvowi, którzy planują obrabować sklep z zabawkami. Kevin urządza w opuszczonym domu pułapki, które są jeszcze bardziej wyrafinowane i bolesne niż w pierwszym filmie. W jednej z najbardziej pamiętnych scen, Marv wpada w otwór w podłodze i spada kilka pięter w dół, lądując w piwnicy na twardej betonowej powierzchni. Harry z kolei zostaje uderzony metalowym prętem, który sprawia, że traci równowagę i spada z wysokości, znowu lądując na plecach.
Te sekwencje upadków, choć przesadzone, idealnie oddają slapstickowy styl, który jest hołdem dla klasycznego kina komediowego. Widzowie cieszą się z każdej bolesnej wpadki złodziei, a Kevin triumfuje jako genialny młody konstruktor pułapek. Mimo że w rzeczywistości takie upadki mogłyby być śmiertelne, w kontekście filmu są one źródłem niewyczerpanej rozrywki, która z powodzeniem wywołuje śmiech, nawet po latach.
Podsumowanie
Filmowe upadki, zarówno te dramatyczne, jak i te nieco zabawne, często pozostają w pamięci widzów na długo po obejrzeniu filmu. To one, w połączeniu z odpowiednią reżyserią, grą aktorską i efektami specjalnymi, tworzą niezapomniane momenty, które stają się częścią historii kina.
Podobnie filmowe upadki budzą grozę, ale też i wzruszenie, film „Anatomia Upadku” wykorzystuje ten motyw jako centralny element swojej fabuły. Tutaj upadek nie jest jedynie fizycznym aktem, lecz głębokim symbolem ludzkiego cierpienia, zepsucia moralnego oraz złożoności ludzkich emocji i wyborów. Film rzuca światło na to, jak upadki – czy to w sensie dosłownym, czy metaforycznym – mogą prowadzić do odkrycia samego siebie, odkupienia lub tragicznego końca. W ten sposób, podobnie jak w klasycznych filmach, „Anatomia Upadku” pokazuje, że upadek jest nie tylko końcem, ale często początkiem nowej drogi, zarówno dla bohaterów, jak i dla widzów.
Autor: M. Pollok-Andrys
